Poprzedni wpis
1. Zrób reaserch i poszukaj wykonawcy
2. Podstawowe pytania, które należy zadać agencjom interaktywnym
3. Własny projekt graficzny czy wykorzystanie gotowego motywu strony?
4. Od czego uzależniony jest czas wykonania witryny internetowej
5. Koszt realizacji – skąd biorą się tak skrajne „widełki”
7. Czym jest domena i do czego jest nam potrzebna
8. Podstawowe funkcjonalności, w które musi być wyposażona nowoczesna witryna
Zanim w ogóle rozpoczniesz poszukiwania agencji, która zaprojektuje, zbuduje i wdroży Twoją witrynę internetową zastanów się, do czego ma Ci ona posłużyć w przyszłości. Jeżeli idziesz tylko za modą panującą wśród Twoich przyjaciół, którzy posiadają serwisy internetowe – idziesz w złym kierunku. Jeśli uważasz, że samo postawienie jakiejkolwiek witryny internetowej zapewni obecność twojej firmy w internecie – mylisz się. Powinieneś zdać sobie sprawę, że aby witryna internetowa przyniosła odpowiednie wyniki potrzeba czasu, dobrego planowania oraz odpowiedniego budżetu.
Treści udostępnione w formie graficznej w internecie to tylko wierzchołek góry lodowej tworu, jakim jest witryna internetowa. Tak naprawdę wiele funkcjonalności, w które powinna być wyposażona Twoja witryna zależy od tego, co zamierzasz osiągnąć – czy jesteś nastawiony na zysk ze sprzedaży usług lub udostępniania informacji, czy też na prowadzenie hobbystycznego bloga dla własnej przyjemności i satysfakcji. Niezależnie od profilu i celu Twojej działalności, z którą chcesz zaistnieć w internecie powinieneś mieć dobrze prosperującą stronę. Strona szybka, nowoczesna i responsywna, która dodatkowo zawiera wartościowe treści może wygenerować duży ruch na Twojej stronie, który pozwoli Ci na niej zarabiać.
Gdy masz już jasno sprecyzowany cel warto dowiedzieć się czegoś więcej na temat funkcjonowania stron internetowych. Nie musisz od razu czytać specjalistycznych artykułów na tematy programistyczne i marketingowe. Warto jednak zapoznać się z podstawowymi zagadnieniami z wiązanymi z budową witryn internetowych, by zrozumieć mechanizmy nimi rządzące oraz nie dać przewagi dużym agencjom, które chętnie wzbogacą się na Twojej niewiedzy.
W dobie internetu uzyskanie informacji na temat firm zajmujących się profesjonalnym tworzeniem witryn internetowych jest bajecznie proste. Możesz, nie wychodząc z domu, przeprowadzić rekonesans agencji interaktywnych w Twojej okolicy. Jeśli natomiast nie jesteś zadowolony z ich oferty lub słyszałeś o nich niepochlebne opinie, rozejrzyj się na rynku ogólnopolskim. Wiele firm tego typu zatrudnia przedstawicieli handlowych, którzy mogą umówić się z Tobą w wyznaczonym przez Ciebie terminie i zwyczajnie przyjechać do Ciebie w celu omówienia oferty, bądź sprecyzowania twoich oczekiwań, gdy już zdecydujesz się na współpracę z nimi. Z pewnością agencje interaktywne, które pojawią się na pierwszej stronie w wynikach wyszukiwania są godne uwagi. Ich wysokie miejsce na stronie świadczyć może o ich dużej popularności, a co za tym idzie profesjonalizmie wykonywanych usług. Firmy takie z pewnością też znają się na marketingu internetowym. Warto przejrzeć kilkanaście stron agencji interaktywnych, porównać oferty, ceny oraz opinie krążące na ich temat w internecie. Porozmawiaj też ze znajomymi, którzy posiadają firmę i witrynę internetową – pomogą Ci wskazać agencję, z pracy której są zadowoleni.
Wybór agencji interaktywnej powinien w pierwszej kolejności bazować na jej doświadczeniu w zakresie budowania stron internetowych. Pomogą Ci w tym portfolio oraz wykaz klientów, które każda szanująca się firma powinna posiadać na swojej stronie. Taki przegląd zrealizowanych projektów wart jest więcej niż tysiąc słów, z pewnością zaś podpowie Ci, czy oferta danej agencji zawiera wszystko, czego potrzebujesz. Ważne być zwrócił uwagę na to, czy agencja świadczyła usługi innym firmom z Twojej branży – to z pewnością zwiększa szanse na łatwiejszą współpracę. Nie skreślaj jednak mniejszych, kilkuosobowych firm, które często skupiają ludzi pochodzących z wielkich korporacji – mają oni głowy pełne pomysłów, są pełni zapału i walczą o swoją pozycję rzetelnością usług. Duże korporacje, które istnieją długo na rynku mogą z czasem iść w przysłowiową ilość, nie jakość.
Jeśli już przejrzałeś panoramę agencji, a usługi kilku z nich zainteresowały Cię spróbuj się z nimi skontaktować telefonicznie lub za pomocą formularza kontaktowego, dostępnego na ich witrynie. Sprawdzisz, jak dana agencja traktuje swoich klientów. Zwróć uwagę czy osoba kontaktująca się z tobą zapyta o profil prowadzonej działalności, Twoje oczekiwania i cele, które w perspektywie czasu chcesz osiągnąć. Jeśli tak trafiłeś na profesjonalistów, którzy doskonale wiedzą, czym się zajmują. Jeśli usłyszysz dużo pięknych słów a mało rzetelnych informacji możesz zastanowić się nad zmianą agencji. Ważne, by agencja stała się Twoim doradcą, a nie tylko wykonawcą usługi. Przy okazji rozmowy upewnij się też, że agencja jest w stanie wykonać wszystkie usługi, których potrzebujesz, tak byś nie musiał współpracować z pięcioma firmami przy tworzeniu jednej witryny internetowej.
Kolejnym i równie istotnym czynnikiem przy wyborze agencji jest sprawdzenie, czy idzie ona z duchem postępu. Czy realizowane projekty mogą pochwalić się nowoczesnym designem, czy wdrażają najnowsze technologie i czy strony, które tworzą są szybkie. Wiele rozwiązań technicznych, które zawojowały internet jeszcze kilka lat temu, dziś odchodzi do lamusa. Przykładem niech będzie ruchomy slider, który choć robi wrażenie na użytkowniku odwraca uwagę od istotnych elementów na stronie. Nie bój się pytać, dlaczego firma odradza lub doradza pewne rozwiązanie i sprawdzaj jej odpowiedzi.
Wybierając się na pierwszą rozmowę z agencją, z którą zdecydowałeś się współpracować, warto się do niej odpowiednio przygotować. To Ty musisz wiedzieć, co chcesz osiągnąć, a agencja powinna dobrać odpowiednie narzędzia do osiągnięcia tego celu. Bądź świadom wyników, jakie do tej pory udało Ci się wypracować. Tylko wtedy odpowiedź na pytania np.: o planowany zasięg Twojej firmy (rynek lokalny, ogólnopolski, europejski itd.) czy choćby jej grupy docelowej nie będą stanowiły dla Ciebie żadnego problemu. Wiele agencji interaktywnych posiada dział marketingu, który dodatkowo może dla Ciebie przygotować analizę rynku, na którym chcesz prowadzić działalność – określi przedział wiekowych grupy docelowej, jej poziom wykształcenia, status społeczny, wpływ położenia geograficznego itp. Na podstawie tych wyników firma przygotuje dla Ciebie strategię marketingową i całą kampanię reklamową, ale to wiąże się już z dodatkowymi kosztami.
Podczas pierwszej rozmowy firma powinna przedstawić Ci wstępny zarys rozwiązań, które odpowiadałyby profilowi Twojej branży. Jednakże nie spodziewaj się, że z dnia na dzień wyczaruje ona gotową stronę. Mimo to przedstawienie wstępnych pomysłów wskazałoby na profesjonalizm firmy, a Tobie dałoby temat do przemyśleń. Jeśli natomiast nie spotkasz się z taką praktyką sam zapytaj, jakie rozwiązania firma przewiduje dla Twojej witryny. Zapytaj, jakie strony dla konkurencji wdrażała agencja i jak te firmy radzą sobie na rynku. Oczywiście wielu klientów zastrzega sobie prawo do nieujawniania takich informacji, jednak agencja może przedstawić anonimowe statystki na temat funkcjonowania tych firm, świadczące o ich sukcesie lub upadłości.
Oczywiście jest to pytanie, które jako pierwsze nasuwa się, gdy rozmawiamy z agencją na temat wykonania przez nią usługi. Lepiej od razu dowiedzieć się, ile będziemy musieli wydać na realizację całego projektu – będziesz mógł zaplanować swój budżet. Dzięki temu kwota widniejąca na ostatecznej wersji umowy nie wprawi Cię w osłupienie. Zapewne firma określi jakieś widełki cenowe i zaznaczy, za co możesz spodziewać się dodatkowej opłaty. Sama agencja może zapytać Cię o budżet, jakim dysponujesz – to umożliwi jej dopasowanie odpowiednich działań do kwoty, którą jesteś w stanie przeznaczyć na realizacje projektu witryny. Nie bój się pytać, za co tak naprawdę płacisz – jeżeli firma oferuje wiele usług poza projektowaniem stron internetowych np. hosting czy pozycjonowanie, powinna wyszczególnić ich cenę na umowie. Masz również prawo zapytać skąd bierze się cena, która u konkurencji była niższa – będziesz miał okazje sprawdzić, czy firma zna swoją wartość. Temat kosztów zbudowania strony internetowej przez agencje jest dość rozległy, dlatego bardziej szczegółowo zajmiemy się tym w dalszej części artykułu (patrz punkt 5).
Jeśli firma nie zapyta Cię pierwsza o materiały, które posiadasz lub których potrzebujesz, żeby można było zrealizować projekt Twojej witryny, będzie to świadczyło o braku profesjonalizmu z jej strony. Już podczas pierwszej rozmowy ustal, co tak naprawdę musisz dostarczyć agencji, aby prace nad Twoją stroną mogły ruszyć. Jeśli posiadasz już witrynę a przeprowadzasz wyłącznie jej rebuilding, większość materiałów zapewne posiadasz. Natomiast jeśli stawiasz swoją pierwsza witrynę dowiedz się, czy firma zajmuje się projektowaniem graficznym na szerszą skalę (czy zaprojektuje dla Ciebie nie tylko stronę, ale i logo), czy współpracuje z profesjonalnym fotografem itp. Zapytaj również, czy agencja przygotuje dla Ciebie treści na stronę, a w związku z tym jakie informacje o swojej firmie musisz dostarczyć. Oczywiście to Ty powinieneś wiedzieć, co chcesz na niej umieścić, dlatego warto się w to zaangażować. Pytaj o formaty dostarczonych materiałów np. format loga czy wielkość zdjęć, które posiadasz.
Dowiedz się, kto tak naprawdę będzie pracował nad realizacją twojego projektu. Budowa strony internetowej to praca zbiorowa kilku specjalistów w swojej dziedzinie. Są to osoby, które zajmują się przygotowaniem projektu graficznego, jego zakodowaniem od strony wizualnej oraz ostatecznym zaprogramowaniem i umieszczeniem na serwerze. Współpracują oni z copywriterem, tak by zawartość witryny internetowej była spójna z jej wyglądem i funkcjonalnością. Wszystko to odbywa się pod bacznym okiem managera projektu – to prawdopodobnie z nim będziesz kontaktował się w sprawach bieżących, dlatego na wstępie dobrze byłoby dowiedzieć się, kim jest ta osoba i jakie posiada doświadczenie w zarządzaniu projektami.
Dowiedz się, czy firma korzysta z usług podwykonawców z zewnątrz i dlaczego wybiera takie rozwiązanie. Nie bój się również zadawać trudnych pytań – co w przypadku, gdy osoba z zewnątrz zakończy współpracę z agencją i czy firm jest na taką ewentualność przygotowana, by nie wydłużać terminu realizacji projektu. Rzetelna firma zna swoją wartość i odpowie na wszystkie interesujące Cię tematy. Na wiele pytań być może nie uzyskasz odpowiedzi, ale przekonasz się, jak reaguje manager w niewygodnej dla niego sytuacji.
Jeżeli nigdy nie interesowałeś się sposobem, w jakim tworzone są strony internetowe, nic straconego. Wystarczą Ci podstawowe informacje na temat dostępnych technologii najczęściej wykorzystywanych przy budowie stron internetowych. Na początku warto jednak zauważyć, że cała idea tworzenia stron internetowych przez kilkanaście lat uległa radykalnym wręcz przeobrażeniom. Od statycznych stron przypominających czasem stronę w kolorowym czasopiśmie wątpliwej wartości informacyjnej, do nowoczesnych zaawansowanych technologicznie witryn – szybkich, dopasowanych do urządzeń mobilnych, z merytorycznymi treściami oraz aplikacjami służącymi interakcji z użytkownikiem w czasie rzeczywistym.
Podstawowym, tradycyjnym sposobem budowania stron internetowych dalej są HTML oraz CSS, których dobra znajomość pozwala na zbudowanie przyzwoitej strony. Coraz częściej te dwa języki kodowania wspierane są językami programowania JavaScript i PHP. Wyposażają one stronę w elementy dynamiczne. Niewątpliwą zaletą stron przygotowywanych w ten sposób jest niepowtarzalność witryny, która tworzona jest od początku do końca tylko i wyłącznie dla nas. Użycie gotowego motywu może być kuszące, ale wiąże się to z brakiem lub bardzo ograniczonymi możliwościami ingerencji w wygląd i personalizację witryny.
Jeżeli decydujemy się na indywidualny projekt graficzny witryny będziemy mieć pewność, że od początku do końca tworzenia projektu będziemy mieć realną kontrolę nad jego wyglądem i funkcjonalnością. Warto podjąć współpracę z grafikiem, który zaprojektuje wygląd naszej witryny, który możesz dowolnie modyfikować – to od Ciebie zależy, jakie będzie rozmieszczenie poszczególnych treści i elementów interaktywnych. Oczywiście firma będzie służyć Ci swoją wiedzą i doświadczeniem, doradzi lub odradzi pewne rozwiązania, mając na uwadze zasady użyteczności Twojej witryny (user experience). W tym przypadku ograniczają Cię tylko wyobraźnia, dostępna technologia i oczywiście budżet. Strona budowana od podstaw z pewnością zapewni internautom większy komfort użytkowania, jednakże wdrożenie indywidualnego projektu strony wymaga czasu (patrz punkt 4) i pieniędzy. Związane jest to z zatrudnieniem do projektu całego zespołu, którego członkowie na różnych etapach realizacji, będą wdrażali Twoje pomysły.
Druga metoda opiera się na oprogramowaniu, które służy do zarządzania treścią na stronie internetowej. Są to tzw.: CMS-y ( Content Managment System), które dostępne są w wersji płatnej lub darmowej. Najpopularniejsze systemy typu open source dostępne dla wszystkich to WordPress oraz Joomla i Drupal, które jednak nie cieszą się taką popularnością jak ten pierwszy. Systemy te również opierają się na językach kodowania HTML i CSS oraz językach pogramowania Java Script i PHP, jednakże specjalne zaplecze, skonstruowane jest w taki sposób, by nawet kompletny laik mógł edytować oraz dodawać treści oraz zdjęcia bez pomocy z zewnątrz. Strony oparte o CMS można rozbudowywać w zależności od potrzeb o elementy takie jak e-commerce czy e-markeing.
Przystosowanie gotowego motywu do indywidualnych potrzeb klienta wydaje się stosunkowo proste i szybkie. Najpopularniejszym systemem jakim jest WordPress oferuje tysiące darmowych motywów, które można spersonalizować praktycznie bez znajomości kodu. Dodatkowo można poszerzyć zakres wprowadzanych zmian poprzez wykupienie płatnych pluginów, które rozszerzą możliwości motywu. Jednakże motywy te są często aktualizowane i ulepszane przez swoich autorów, dlatego jeśli na bieżącą nie będziesz śledził tych zmian, może się okazać, że Twoja strona z dnia na dzień przestanie działać lub stanie się podatna na ataki. W dodatku wiele firm korzysta z tego samego motywu, dlatego często spotkasz witryny internetowe łudząco do siebie podobne, zwłaszcza jeśli działają w tej samej branży. Budowa strony opartej o gotowy motyw jest dobrym rozwiązaniem dla firm, które dopiero rozpoczynają swoją działalność i nie mają pewności, czy utrzymają się na rynku. Jednakże układ elementów na stronie jest już ustalony i aby dostosować go do indywidualnych potrzeb i wymogów zamawiającego stronę zajmuje dużo pracy i czasu. Poza tym gotowe motywy zawierają dużo funkcjonalności, które są niepotrzebne na naszej stronie, a jedynie zmniejszają szybkość jej ładowania i zwiększają jej wagę. W dodatku niemało czasu zajmuje znalezienie samego motywu, który odpowiadałby naszym potrzebom. Więcej na ten temat dowiesz się w dalszej części artykułu (patrz punkt 8.8).
Z budową strony jest jak z budową domu – jeśli chcesz, żeby był solidny, funkcjonalny i estetyczny potrzebujesz najpierw rzetelnego projektu architektonicznego, następnie solidnej ekipy budowlanej, musisz poświecić też czas na wybór i zakup określonych materiałów budowlanych, a na koniec wybrać grupę fachowców, którzy dom zbudują i wykończą. Ostatecznie i tak możesz usłyszeć od kolejnej ekipy zajmującej się poprawkami słynnego: „Panie kto panu to tak… zepsuł”:). Tak samo wygląda budowa strony internetowej – nie zbudujesz profesjonalnej witryny szybko i tanio. Oczywiście samo postawienie witryny internetowej, czyli uruchomienie jej w internecie, można przeprowadzić już w kilka godzin. Natomiast odpowiednie wdrożenie jej, w sposób który zapewni jej poprawne działanie oraz dopieszczanie wszystkich szczegółów to już proces długotrwały, który może zająć nawet kilka-kilkanaście tygodni. Nie będziemy się tu zastanawiać nad czasem, który potrzebuje miernej klasy „profesjonalista”, aby wykonać swój wątpliwej przydatności projekt – w tym artykule przedstawimy Ci cały proces tworzenia strony internetowej, który przeprowadzony rzetelnie od początku do końca, zagwarantuje Ci pełne zadowolenie z jej posiadania.
Tworząc każda stronę internetowa powinniśmy zacząć na początku od analizy konkurencji o czym mowa była na samym początku artykułu (patrz punkt 2.1). Taką analizę pod kątem zasięgu geograficznego twojej działalności, grupy docelowej oraz konkurencji na rynku, możesz przeprowadzić na własną rękę. Natomiast jeśli posiadasz stosowny budżet skorzystaj z pomocy profesjonalistów zajmujących się marketingiem. Zastanów się, co chcesz zaproponować swoim klientom i w jaki sposób chcesz do nich dotrzeć, to pomoże ustalić jak rozmieścić poszczególne elementy na stronie, by uczynić ją maksymalnie użyteczną i przyjazną dla użytkownika. Możesz przygotować szkic na kartce. Podejrzyj konkurencje, sprawdzając w jaki sposób wprowadza pewne mechanizmy i zastanów się, jak można by to zrobić lepiej. Oczywiście firma, z którą pracujesz może zaproponować Ci wykonanie mock-upu projektu graficznego, gdzie wstępnie unaocznisz sobie, jak może wyglądać i funkcjonować twoja witryna. Z reguły tworzy się projekt strony głównej i jednej podstrony, według której będą tworzone kolejne podstrony serwisu – chodzi o stworzenie ogólnego wzorca, który jeśli uzyska Twoją akceptacje powoli zacznie być kodowany. Większość agencji powinna zaproponować 3 poprawki, po których projekt uzyska ostateczny kształt.
Profesjonale agencje interaktywne mogą również przedstawić Ci makietę strony internetowej, czyli wstępny koncept witryny internetowej stworzonego nie w formie statycznej, lecz w oparciu o aplikacje, która umożliwi Ci zapoznanie się z funkcjonowaniem elementów interaktywnych jakimi są menu, czy przyciski wymuszające przejście do poszczególnych miejsc na witrynie. W tym etapie agencja skupia się nie na wyglądzie witryny, lecz na jej strukturze, czyli na rozmieszczeniem poszczególnych treści i elementów. Najważniejsze treści powinny być umieszczone na stronie głównej – tu określamy rozłożenie poszczególnych elementów jak np.: treści, zdjęć, przycisków, ikonek, formularzy. Tu określamy także, gdzie powinno znajdować się wyglądać menu na stronie lub jaką interakcje powoduje najechanie kursorem np. na sekcje z ofertami. Szkic ten nie powinien zawierać żadnych dodatkowych kolorów, ani konkretnych treści – to tylko szkic, który ma pomóc uporządkować myśli i zastanowić się nad ogólnym wyglądem projektu. W zależności od tego czy agencja przygotowuje sam projekt graficzny lub makietę może trwać od 1 tygodnia do kilku tygodni jeśli przeprowadzane są dokładne badania UX i analiza rynku.
To jakich materiałów potrzebujesz i czas, który poświęcisz na ich zebranie zależy od tego, czy posiadasz już witrynę, czy stawiasz ją zupełnie od zera. Jeśli posiadasz już logo, zdjęcia i gotowe treści, z pewnością usprawni to proces uruchomienia nowej strony. Często jednak zdarza się, że logo otrzymałeś w złym formacie, a zdjęcia mogą być przestarzałe – nieodpowiednie do nowoczesnego wyglądu – lub będziesz potrzebował nowych zdjęć. Tu agencja może zapewnić Ci usługi wewnętrznego fotografa (za dodatkową opłatą) lub będziesz musiał skorzystać z usług firmy zajmującej się fotografią. Także treści na Twojej starej stronie mogą potrzebować odświeżenia lub całkowitego przeredagowania przez copywritera. Wiele firm zatrudnia profesjonalnych copywriterów, którzy przygotowują treści, biorąc pod uwagę słowa kluczowe, które pomogą w pozycjonowaniu Twojej strony. Jeśli posiadasz stronę internetową dobrze byłoby, żebyś wcześniej odnalazł i przygotował dla agencji wszelkie hasła dostępu do hostingu, z którego korzystasz. Często bowiem, agencja nie może rozpocząć prac nad stroną właśnie z uwagi na brak tych haseł. Sam więc widzisz, że czas potrzebny na zbudowanie strony może być wydłużony nie z winy agencji.
Kolejnym etapem jest przekazanie przez Ciebie danych dostępu do wszystkich narzędzi, które mają być zintegrowane z Twoją witryną np.: Fecebooka lub systemem płatności online itp. Pamiętaj, że tu również brak Twojego przygotowania (często wynikający z faktu, że nie masz pojęcia, gdzie je pozapisywałeś) wpływa na opóźnienie oddania strony do użytkowania. Jeśli to Twoja pierwsza witryna, agencja interaktywna powinna przekazać Ci wszelkie dane, które pozwolą Ci nią samodzielnie administrować. Teraz programiści za pomocą odpowiednich języków i technologii będą programować Twoja stronę, aby działała poprawnie, była optymalna i odpowiednio zabezpieczona. Strona musi również wyświetlać się odpowiednio na urządzeniach o różnej rozdzielczości, tak aby użytkownicy nie opuszczali Twojej witryny w momencie, gdy natrafią na przeszkody w odczytaniu jej treści. W tym etapie programista konfiguruje potrzebne wtyczki, sposoby płatności, konta mailowe itp., czyli wszystko to, co ułatwia obsługę witryny internetowej.
Proces wdrażania programistycznego w zależności od rozbudowania witryny może trwać od tygodnia do kilku miesięcy.
Na koniec witrynę internetową podpiętą do zewnętrznego serwera poddaje się ostatecznym poprawkom. Na tym etapie można również przeprowadzić testy odnośnie funkcjonowania całej witryny. Podczas tych testów wyłapuje się niepożądane zachowania np.: rozjeżdżanie się grafik w wersji moblinej, niedziałające przekierowania linków, rozbieżności z projektem graficznym i wszystkich innych, na których naprawę znowu potrzebny jest czas. Po wychwyceniu i skorygowaniu wszystkich błędów pokazuje się gotowy projekt klientowi, aby ten mógł się z nim zapoznać i przekazać swoje ewentualne uwagi do firmy, która z kolei znowu potrzebuje kilku dni na wdrożenie poprawek.
Ten etap pracy również rozkłada się w czasie w zależności od rozbudowania strony. Może potrwać od 2 do 3 tygodni na przeprowadzenie testów oraz wprowadzenie uwag klienta.
Wiele osób, które zdecydowały się już na postawienie swojej pierwszej strony internetowej zapewne zdążyły przewertować internet od góry do dołu w poszukiwaniu najlepszej dla siebie oferty. Nie oszukując się, jednym z najważniejszych czynników, który skłania nas do wybory wykonawcy strony jest nasz budżet. Widełki cenowe z pewnością mogą nas zastanowić tym bardziej, że ceny te wahają się od kilkuset do kilkudziesięciu tys. złotych. Z czego to wynika? Wpływ na cenę budowy witryny internetowej ma wiele czynników – zależy to od wielu funkcjonalności i mechanizmów działających na stronie oraz od doświadczenia i renomy firmy. Jeśli wybierzemy „profesjonalną” ofertę, której cena za stworzenie witryny wynosi od kilkuset do 1000 zł, nie dziwmy się potem, że strona nie dość, że nie wygląda tak, jakbyśmy chcieli, to w dodatku nie działa poprawnie. Niech nas nie zwiedzie niska cena „profesjonalistów”, gdyż z z reguły są to osoby, które dzięki nam i za nasze pieniądze dopiero uczą się budować witryny i tworzą portfolio do swojej przyszłej wymarzonej pracy. To także przedział cenowy developerów, których umiejętności nie pozwalają cenić się na więcej lub robią setki takich samych projektów opartych na gotowych, często źle napisanych, motywach.
Cena budowy witryny internetowej jest mocno uzależniona od stopnia jej rozbudowania. Jeśli jest to zwykła strona wizytówka firmy oparta w dodatku na gotowym bezpłatnym motywie jej cena u średniej jakości profesjonalisty może sięgnąć tysiąca złotych. Natomiast za każdą dodatkową podstronę – z reguły w cenie wliczonych jest pięć darmowych podstron – musimy dodatkowo zapłacić. Wybierając stronę opartą na CMS-sie w najtańszej cenie możesz być pewien, że kwota ta to tylko początek wydatków, które przyjedzie Ci ponieść. Z czasem okaże się, że będziesz potrzebował pomocy przy aktualizacji strony lub wprowadzaniu do niej nowych funkcjonalności, a trzeba pamiętać, że Google bardzo często wprowadza nowe standardy, które odpowiadają za widoczność Twojej strony w internecie. Jeśli wybierzesz ofertę profesjonalnych agencji interaktywnych na początku zapłacisz więcej, ale uzyskasz gwarancję, że agencja nie zostawi Cię samego z Twoją stroną a wspomoże Cię w zarządzaniu nią. Być może będziesz musiał wykupić miesięczne pakiet abonamencki, ale jeśli Twoja witryna jest rozbudowana, a istnienie Twojej firmy uzależnione jest funkcjonowania tejże strony będzie to niezbędne.
I tak koszt statycznej strony www opartej o CMS i gotowy motyw to koszt 1000-2000 zł, strona statyczna oparta o indywidualny projekt 2000-4000 zł., zaś rozbudowane portale i sklepy internetowe oparte o CMS i indywidualny projekt to koszta zaczynające się od 4000-5000 zł. Są to ceny przybliżone, gdyż na pytanie, ile kosztuję budowa witryny internetowej trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi – wiele projektów wycenia się indywidualnie na podstawie szacowanych roboczogodzin potrzebnych na realizację całego projektu, a ceny dużych portali sięgać mogą nawet kilkudziesięciu tys. złotych.
Bez względu na fakt czy posiadasz własną firmę i potrzebujesz strony internetowej, bądź sklepu internetowego, czy jesteś osobą prywatną, która chce prowadzić portal lub blog musisz posiadać indywidualny adres internetowy oraz hosting. Cóż to jest ten hosting? Jest to specjalne miejsce na serwerze, gdzie przechowujesz wszystkie pliki oraz bazę danych twojej strony internetowej. Z pojęciem hostingu często wiąże się pojęcie serwera i często pojęć tych używa się zamiennie, choć nie jest to do końca prawidłowe podejście.
Serwer to rodzaj komputera, który znajduje się w specjalnych halach magazynowych i ma stałe połączenie z internetem. Posiadając serwer możemy nim dowolnie zarządzać – posiadać kilka stron internetowych, konta pocztowe, bazy danych i całkiem sporą ilość innych plików. Jest to swojego rodzaju dysk zewnętrzny posiadający ogromną pojemność. Różnica pomiędzy twoim dyskiem lokalnym a dyskiem zewnętrznym jest taka, że ten drugi działa cały czas, w dzień i w nocy, bez względu na to czy twój domowy sprzęt jest otwarty. Serwery wykonują żądania wysyłane przez klienta, którym jest przeglądarka internetowa. Serwery cechuje m.in.: szybkość dysków, ogromna pojemność pamięci, wydajność procesorów. Zaś osoby, które czuwają nad ich funkcjonowaniem całą dobę to tzw.: administratorzy serwerów.
Natomiast hosting to usługa udostępniająca miejsce na takim serwerze. Jest to typ przestrzeni wyposażona w odpowiednie parametry, udogodnienia i rozwiązania stosunkowo proste dla potencjonalnego użytkownika. Tam możemy umieścić małą stronę internetową, dobrze prosperujący blog czy rozbudowany sklep internetowy. Wykupienie takiego miejsca na serwerze wiąże się zazwyczaj z opłatami rozliczanymi w trybie rocznym, dlatego warto zapoznać się z ofertami hostingowymi dostępnymi na rynku.
Hosting, na który się zdecydujemy, powinien być dopasowany do potrzeb naszej strony. Jeżeli zawiera ona dużo treści i grafiki na wielu podstronach lub jest to sklep z wieloma produktami wybierzemy lepszy hosting o wyższych parametrach niż w przypadku statycznej strony wizytówki. Na jakie parametry zwrócić uwagę przy wyborze dostawcy hostingowego?
Szybkość łącza i limit powierzchni dyskowej
O tym, że od szybkości i jakości połączenia z internetem zależy szybkość ładowania się naszej strony wspominaliśmy powyżej. Co natomiast oznacza limit powierzchni dyskowej? Obecnie większość firm oferujących usługi hostingowe w najbardziej okrojonej wersji konta, oferując limit danych w okolicach 1 GB i jest to wystarczająco dla stron z małą ilością grafiki i treści takich jak strona wizytówka,które w w przyszłości nie będą znacząco rozbudowywane (której rozmiar zawiera się w granicy 200-300 MB). Dla witryn bardziej rozbudowanych możemy sięgnąć po hosting bez limitu pojemności, ale z limitem plików lub użytkowników. Warto przed wykupieniem konta hostingowego dowiedzieć się, czy istnieją kary za przekroczenie limitu danych lub transferu – dzięki temu unikniemy niespodziewanego wyłączeniu naszej witryny, co zdarza się bez ostrzeżenia w przypadku mniej rzetelnych firm.
Bezpieczeństwo
Firma hostingowa powinna zapewniać nam maksymalne bezpieczeństwo zarówno jeśli chodzi o działanie serwerów, jak i o ochronę danych naszych kont. Pamiętajmy także, aby sprawdzić, czy w ofercie naszego dostawcy jest przewidziane wykonywanie kopi zapasowych wszelkich danych umieszczonych na serwerze, czyli tzw.: back-upów. Ważna jest również częstotliwość ich wykonywania, dzięki czemu będziemy mieć pewność, że w razie jakichkolwiek problemów będziemy mogli w całości przywrócić naszą witrynę.
Technologie i pomoc techniczna
Zanim wybierzemy hosting dowiedzmy się, czy obsługuje on technologie, w oparciu o które nasza witryna zostanie zbudowana. Jeśli sami się na tym nie znamy, poprośmy o taką informację firmę, która dla nas pracuje. Istotny będzie dla nas również czas, w którym dostawca hostingu odpowiada na nasze pytania w razie problemów. Na rynku znajduję się kilku rzetelnych dostawców, którym odpowiedź zajmuje dosłownie kilka minut.
Podstawowym podziałem hostingów jest oczywiście podział na płatne i darmowe. Bezpłatnymi hostingami jednak nie będziemy się zajmować w tym artykule i z pewnością ich nie polecamy. Skupimy się na hostingach płatnych, które różnią się parametrami technicznymi, z których z kolei wynika ich różnica cenowa. Odpowiadają one odmiennym potrzebom różnych osób i tak dzielimy je na hostingi współdzielone, VPS oraz dedykowane.
Pierwszy z nich, czyli hosting współdzielony, to najprostsze i najwygodniejsze rozwiązanie dla początkujących firm i blogerów. Nad całością funkcjonowania serwera czuwają administratorzy, więc nie jest nam potrzebna żadna wiedza techniczna. Hosting współdzielony polega na dzieleniu przestrzeni dyskowej przez kilka osób, a więc w jej przestrzeni funkcjonuje jednocześnie kilka stron. Jest to wersja zdecydowanie najtańsza, ale posiada też swoje wady. Jeśli którąś ze stron odwiedzi spora liczba użytkowników, wczytywanie się naszej strony strony może zwolnić, przez co mniej cierpliwe osoby zrezygnują z jej przeglądają. Ponadto jeśli liczba odwiedzin naszej strony znacznie wzrośnie możemy przekroczyć limity i strona zostanie czasowo zablokowana.
Problemy wyżej opisane z pewnością cie nie zaskoczą jeśli zdecydujesz się na serwer dedykowany, który w całości należy do Ciebie. Posiada on tyle mocy obliczeniowej, że z reguły nie zostaje ona wykorzystana w całości. Niestety administrowanie takim hostingiem należy do Ciebie i bez wiedzy technicznej lub bez pomocy z zewnątrz zarządzanie nim jest problematyczne. Również awaria takiego serwera to ostatnia rzecz, której byśmy chcieli, ponieważ procedury jego naprawy są tak skomplikowane, że trwają nawet do kilkunastu godzin. Jest to rozwiązanie wyłącznie dla dobrze prosperujących firm, generujących ogromny ruch na stronie, które mogą sobie pozwolić na koszty utrzymani takiego serwera.
Ostatnie rozwiązanie znajduje się pomiędzy hostingiem współdzielonym i dedykowanym – jest to hosting VPS. W tym przypadku dostajesz pewną wydzieloną część serwera tylko dla siebie, dlatego nie musisz się martwić, że cokolwiek spowolni działanie twojej strony. Niestety jeśli przekroczysz limit zasobów serwera strona przestanie działać. Dodatkowym problemem jest administrowanie serwerem, na którym musisz się znać, inaczej poniesiesz niemałe koszta za pomoc zawodowych administratorów. Także o wykonywanie kopii zapasowej danych będziesz musiał zadbać sam.
Sprawdź polecamy przez nas hosting – thecamels
Domena najogólniej rzecz ujmując to element adresu internetowego strony www, który wyświetla się w pasku przeglądarki internetowej. Określa ona tożsamość Twojej witryny. Domena działa w systemie zarządzania domenami tzw. DNS (Domain Name System), który tłumaczy widziane przez nas nazwy domen na język maszyn, które zajmują się zarządzaniem siecią, czyli na adresy IP. Nazwa ta jest unikalna i to właśnie za jej pomocą możemy się odwołać do określonych zasobów internetu. Wybierając nazwę domeny warto się nad nią dobrze zastanowić, bo to ona będzie wizytówką Twojej firmy lub bloga.
W internecie od dawna utarło się porównywanie, które osobom nieobeznanym w tej tematyce pomaga zrozumieć istotę domeny. Nieco wyżej wyjaśnialiśmy też czym jest serwer i hosting (patrz punkt 6.1.), które nierozerwalnie wiążą się z domeną. Serwer można porównać do bloku mieszkalnego w pewnym mieście na pewnej ulicy, hosting zaś to jedno z mieszkań w tym bloku, które my zajmujemy, natomiast domena to numer tego mieszkania, po którym osoby czy instytucje mogą nas odnaleźć. Pod tym konkretny adresem i numerem naszego mieszkania znajduje się nasza witryna.
Każda domena składa się z czterech podstawowych elementów, które umożliwiają odwiedzenie naszej witryny. Są to kolejno:
– specjalne protokoły http lub https (patrz punkt 8.7.)
– subdomena www (World Wide Web)
– nazwa domeny – którą sami wymyślamy; powinna być kojarzona z zakresem działalności firmy lub tematyką bloga
– domeny najwyższego poziomu a czasem domeny drugiego poziomu
No dobrze, znamy już budowę domen, ale czym są domeny najwyższego poziomu i drugiego poziomu? Jedna i druga tworzą razem tzw. root domain i są odczytywane przez przeglądarki jako domeny najwyższego poziomu, ponieważ są bardziej sprecyzowane.
Dla potrzeb tego artykułu poniżej przedstawimy najprostszy podział domen:
– domeny najwyższego poziomu (TLDs – top-level domains):
– domeny generyczne – np.: twojadomena.com, twojadomena.net, twoja domena.org, twojadoemna.eu itd.
– domeny krajowe – np.: twojadoemna.pl, twojadoemna.de, twojadoemna.it itd.
– domeny sponsorowane – np.: twojadoemna.gov, twojadoemna.aero, twojadoemna.tel itd.
– domeny drugiego poziomu (SLDs – second-level domains):
– domeny funkcjonalne np.: twojadoemna.com.pl, twojadoemna.biz.pl, twojadoemna.info.pl, twojadoemna.net.pl, twojadoemna.org.pl, twojadoemna.auto.pl,twojadoemn .edu.pl, twojadoemna.media.pl itd.
– domeny regionalne – zawierające nazwy miejscowości np.: twojadoemna.pulawy.pl, twojadoemna.warszawa.pl, twojadoemna.waw.pl lub regionu np.: twojadoemna.lubelskie.pl, twojadoemna.mazury.pl, twojadoemna.pomorskie.pl
Jeszcze kilka lat temu wybór nazwy domeny bazował na zamieszczaniu w jej nazwie całych ciągów słów kluczy, które były wysoko pozycjonowane przez wyszukiwarki. Jednak obecnie Google zmieniło podejście do tej praktyki po to, by wyeliminować strony o kiepskiej zawartości i jeszcze gorszym linkowaniu. Obecnie strony, które w nazwie domeny zawierają słowa dotyczące branży lub tematyki z nią związanej oraz zawierają dużo wartościowej treści są najlepiej pozycjonowane. Dlatego też wykupując domenę zadbaj, aby jej nazwa była krótka, łatwa do zapamiętania i zawierała tylko jeden myślnik (o ile to konieczne).
Nazwa dla firmy
Jeżeli chcesz wyjść z działalnością swojej firmy poza granice kraju użyj domen generycznych tj.: twojadomena.eu czy .com, natomiast jeśli z twojej witryny będą korzystać wyłącznie Polacy wybierz najbardziej oczywistą i zarazem najlepsza domenę twojadomena.pl. Jeśli zaś obszar swojej działalności zawężamy do konkretnego regionu wybierz domenę drugiego poziomu zawierającą nazwę miejscowości lub miasta np.: twojadomena.lubelskie.pl lub twojadomena.pulawy.pl. Pamiętaj przy tym, aby nazwa Twojej domeny nie była zbytnio podobna do nazw domen znanych firm, w przeciwnym wypadku firmy te mogą pociągnąć Cię do odpowiedzialności karnej.
Nazwa dla bloga lub strony z usługami, które oferujesz
Domeny, które zawierają imię i nazwisko to praktyka powszechnie stosowana przez blogerów oraz właścicieli przeróżnych firm, które sprzedają swoje usługi w internecie i nie tylko. Niestety także w tym przypadku może się okazać, że domena z Twoim imieniem i nazwiskiem jest już zajęta – wystarczy spojrzeć na dowód a przekonasz się, ile osób w Polsce nosi to samo imię i nazwisko, co Ty. W takiej sytuacji wypróbuj kilka dostępnych końcówek np.: .pl, .com, .org, lub skorzystaj z nazw domen drugiego poziomu. Praktyka nazywania domen swoim imieniem i nazwiskiem charakterystyczna jest dla osób, które chcą, aby ich działalność kojarzona była ściśle z ich osobą.
Możliwość sprawdzenia domeny, która już dla siebie wybrałeś powinien udostępniać twój hostingodawca na swojej witrynie za pomocą specjalnej wyszukiwarki domen.
Witryna internetowa musi być skierowana przede wszystkim na jej użytkownika. Powinna być przejrzysta i estetyczna, a niezależnie od tematyki strony powinna ona udostępniać rzetelne i zrozumiałe dla użytkownika informacje. Jednocześnie strona nie powinna przytłaczać nadmiarem niepotrzebnej treści oraz być przeładowana grafiką czy filmami – może to znacznie spowolnić jej ładowanie. Jest to istotne z punktu widzenia optymalizacji strony oraz jej pozycjonowania. Nawigacja witryny powinna być tak skonstruowanie, aby użytkownik w maksymalnie krótkim czasie mógł przemieszczać się pomiędzy poszczególnymi stronami. Należy jednak pamiętać, aby strona była również łatwa w obsłudze także dla jej właściciela, czyli osoby, która będzie nią zarządzała. Oczywiście jeżeli nie znasz się na kodowaniu i programowaniu najlepszym sposobem administrowania stroną będzie specjalny system zarządzania treścią, czyli wspominany już CMS. Dzięki niemu z łatwością można zmieniać treść na stronie lub dodawać grafiki i pliki multimedialne.
A zatem nowoczesna strona powinna być użyteczna, wiarygodna, funkcjonalna oraz dostępna na różnych urządzeniach. Jakie elementy strony są obecnie absolutnym minimum, aby spełniała ona swoje funkcje i dopowiadała potrzebom użytkowników? Przypatrzmy się im bliżej.
Obecnie istnieje całkiem sporo mediów społecznościowych, mniej lub bardziej popularnych i lubianych, z których można korzystać jeśli tylko posiadamy połączenie z internetem. Są to m.in.: Facebook, Instagram, Twitter, LinkedIn, Pinterest, Tumblr i wiele innych. Złym pomysłem jest jednak umieszczanie ich wszystkich na swojej witrynie. Zdecyduj, które media społecznościowe są istotne dla twojej firmy i postaraj się zarządzać kilkoma, ale bardzo dobrze. Jeżeli pozostawimy użytkownikowi zbyt duży wybór dostępnych portali bardzo możliwe, że nie skorzysta on z żadnego. Ponadto umieszczaj odnośniki do kanałów mediów społecznościowych w jednym widocznym miejscu. Nie powielaj ikon mediów społecznościowych w kilku miejscach na stronie – praktyka ta trąca nachalnością i może odwrócić uwagę użytkownika od istotnych informacji znajdujących się na stronie. Odnośniki do social media z reguły umieszczane są na stronie za pomocą elementów, które po kliknięciu przenoszą nas bezpośrednio do profilu firm tychże mediów społecznościowych.
Integracja z z mediami społecznościowymi to zagadnienie związane z API, czyli interfejsem programowania aplikacji (ang. application programming interface). Jest zestaw reguł, który umożliwia aplikacjom komputerowym sprawne komunikowanie się ze sobą. Codziennie pracują nad nim zewnętrzni developerzy, którzy tworzą coraz to nowe usługi zaskakujące swoją pomysłowością. Do jednych z najpopularniejszych usług API należą wtyczki social login, które wykorzystują raz wprowadzone przez użytkowników dane do logowania się na serwisy za pomocą Facebooka czy Google+. Rozwiązanie to ma zarówno swoich zwolenników, jak i przeciwników, nie zmienia to jednak faktu, że sposób ten znacznie ułatwia i usprawnia proces rejestracji.
Z zagadnieniem API związane jest również wyświetlanie map dojazdu na witrynie. Praktyka zamieszczania mapek dojazdu do firmy lub na miejsce konkretnego wydarzenia jest absolutną koniecznością na stronie. W erze cywilizacji multimedialnej zwykła „sucha” informacja o lokalizacji to za mało. Musimy zadbać o to, by nasz klient bez problemu mógł dotrzeć do siedziby naszej firmy. Jeśli zamieścimy na naszej stronie aktualną mapkę, którą użytkownik dodatkowo będzie mógł przybliżyć, nie będzie on zmuszony do szukania wskazówek dojazdu na zewnętrznych witrynach.
Aby wstawić prostą mapkę na stronie wystarczy odwiedzić np.: Google Maps, Targeo, Zumi lub Open Street Map i wygenerować specjalny kod po wpisaniu interesującej nas lokalizacji. Następnie należy wejść na stronę Googla, zarejestrować się w usłudze Google API Console i wygenerować indywidualny klucz, po czym wkleić go w odpowiednie miejsce na stronie. Z wykorzystaniem klucza Google Maps API Key możemy nieodpłatnie wczytywać mapki około 28 000 razy w ciągu miesiąca.
Google co jakiś czas wprowadza zmiany dotyczące wymogów funkcjonowania witryn internetowych, które są na tyle istotne dla ich posiadaczy, o ile zależy im na wysokich pozycjach w wyszukiwarce. Z dniem 21 kwietnia 2015 Google wprowadziło zmianę algorytmów, kładąc nacisk na mobilność witryn. Mobilność ta polega na łatwym dostosowywaniu się stron, sklepów i blogów do rozdzielczości urządzeń, na których te mogą być wyświetlane. Stąd też wiele starszych stron okazują się być niefunkcjonalne i zwyczajne odchodzą do lamusa.
Responsywność strony sprawia, że jej układ oraz treści skalują się w zależności od rozdzielczości urządzenia, na którym strona jest otwarta. Umożliwia to czytelniejszą prezentację treści, a użytkowanie strony na małym ekranie telefonu czy tabletu jest łatwiejsze i przyjemniejsze. Strony, które nie są responsywne zachowują się jak jedna całość, nie zmieniają swojego rozmiaru w zależności od rozdzielczości urządzenia, na którym są wyświetlane, przez co treści i grafiki mogą być poucinane. Wówczas poirytowani użytkownicy opuszczają naszą stronę i zwyczajnie odchodzą do konkurencji. Posiadanie strony responsywnej to niekoniecznie wymóg, to raczej nasz wybór, czy udostępnimy usługi naszej firmy użytkownikom, którzy nie przeglądają treści naszej strony z laptopa czy komputera stacjonującego. Należy zauważyć, że obecnie niemal każdy podsiada telefon czy tablet i więcej niż pewne, że korzysta z niego w poszukiwaniu interesujących go informacji. Dlatego jeśli nie chcemy stracić potencjalnych klientów, którzy mogą stanowić aż połowę wszystkich użytkowników internetu, powinniśmy zadbać o posiadanie strony responsywnej.
Istnieje możliwość stworzenia dodatkowej strony mobilnej, będącej uzupełnieniem strony statycznej, która będzie uruchamiana na urządzeniach mobilnych, jednak wiąże się to z niemałymi kosztami. Spore wydatki związane są również z całkowitym przebudowaniem dotychczasowej strony nieresponsywnej w responsywną. Możemy być przywiązani do naszej strony i chcieć wydać pieniądze na taki zabieg, pamiętajmy jednak, że także standardy odnośnie samego projektowania zmieniają się z roku na rok. Jeśli więc chcemy posiadać nowoczesną i responsywną witrynę internetową, najlepiej stworzyć ją całkowicie od zera, odświeżając przy tym jej wygląd oraz stosując najnowsze reguły dotyczące jej użyteczności.
RODO to temat z pewnością wszystkim znany, od momentu kiedy w ubiegłym roku, a mianowicie 25 maja, weszło w życie specjalne unijne rozporządzenie odnośnie ochrony danych osobowych. Przepisy te stworzone zostały dla naszego bezpieczeństwa – chronią wszelkie dane osobowe, które podajemy na stronach, sklepach internetowych i blogach, ale także na social mediach i innych aplikacjach, z których korzystamy.
Aby nasza witryna była zgodna z zarządzeniami RODO koniecznie musimy umieścić na niej regulamin dotyczący korzystania z tejże witryny oraz politykę prywatności naszych danych. Istotne też jest zamieszczenie szczegółowych informacji dotyczących właściciela witryny, który jest odpowiedzialny za administrowanie danymi osobowymi użytkowników. Problem ten możemy rozwiązać na dwa sposoby. Dokumenty informacyjne i regulaminy mogą pojawiać się za pomocą wyskakujących komunikatów w momencie, gdy użytkownik będzie chciał wykonać konkretną akcję np.: skontaktować się z nami za pomocą formularza lub zapisać się do newslettera, zaś dane właściciela i firmy umieścić w stopce strony lub na stronie Kontakt. Możemy też dodać do menu głównego osobną podstronę, która w jednym miejscu zawierać będzie wszystkie potrzebne dane firmy, regulaminy i politykę prywatności, które wymagają naszej akceptacji. Istotne jest zamieszczenie informacji, w jakim celu zbieramy czyjeś dane osobowe oraz jak długo dane te będą przechowywane. Nie możemy również zapomnieć o umieszczeniu w odpowiednim miejscu klauzuli o prawach internauty.
Po angielsku „cookies” znaczą tyle co ciasteczka. Ciasteczka odpowiedzialne są za prawidłowe funkcjonowanie naszej witryny i jest to kolejny element wymagany przez Google. Są to niewielkie informacje, które pobierane są z witryny, którą odwiedzamy i zapisywane są na urządzeniu, z którego korzystamy w danej chwili. Ciasteczka te umożliwiają pobieranie danych wyłącznie na rzecz użytkownika, który wykonuje określone funkcje na stronie np.: zapamiętują stan zalogowania do danej witryny. To dzięki cookies następuje personalizacja reklam wyświetlanych na stronie, które dostosowane są do naszych potrzeb – ciasteczka zapamiętują historię naszych wyszukiwań. To dzięki nim strona internetowa sklepu może poinformować nas np.: o produktach, zbliżonych do tych, które ostatnio nas zainteresowały. Dzięki nim możliwe jest również głosowanie w anonimowych ankietach oraz rejestrowanie nowych usług i produktów na witrynie internetowej. Ciasteczka umieszczane są również na stronach blogowych – odsyłają nas do artykułów umieszczonych na tej samej stronie lub na stronach zewnętrznych, które są tematycznie powiązane z tymi, które aktualnie czytamy.
Istnieją trzy podstawowe rodzaje ciasteczek:
– cookies sesyjne – przechowują informacje krótkotrwale, tj. do momentu zamknięcia danej strony i z reguły są obowiązkowe do świadczenia usług wymagających logowania i rozpoznawania użytkowników
– cookies długoterminowe – informacje uzyskane za pomocą tego rodzaju ciasteczek przechowywane są w zależności od ustawień webmasterów od kilku dni do kilku miesięcy. Ich zadaniem jest ułatwienie korzystania z serwisu internetowego m.in.: przez zapamiętywanie kryteriów wyszukiwania. Ciasteczka te nazywane są również „ciasteczkami śledzącymi” ponieważ wykorzystują dane o naszych zainteresowaniach w celu wyświetlenia na stronie odpowiednio spersonalizowanych reklam. Najczęściej używane są przez znane serwisy o wysokim wskaźniku ruchu.
– cookies podmiotów trzecich – to ostatni i najgroźniejszy rodzaj ciasteczek dla naszej prywatności. Za pomocą specjalnych skryptów ciasteczka te gromadzą i wysyłają informacje o użytkowniku pomiędzy witrynami. Właśnie z tych ciasteczek korzysta całe mnóstwo witryn internetowych. Jeśli na jednej stronie przeglądaliśmy artykuły związane z telefonią komórkową, po czym wejdziemy na stronę całkiem odmienną tematycznie, na której wyskoczy reklama o telefonach, to możemy być pewni, że witryny te wykorzystały właśnie ten rodzaj ciasteczek.
Dzięki ciasteczkom właściciele serwisów internetowych mogą lepiej poznać nasze preferencje oraz podjąć kroki, aby uczynić swoją witrynę jeszcze bardziej przystosowaną do naszych zainteresowań i potrzeb. Są one swoistym narzędziem mierzącym ruch na naszej stronie. Cookies są istotne także dla osób i firm zajmujących się e-binesem, ponieważ umożliwiają łatwiejsze dotarcie do określonej grupy docelowej serwisów internetowych.
Formularz kontaktowy to kolejny standard, w który koniecznie powinna być wyposażona każda witryna. Jest to bardzo funkcjonalny element strony, ponieważ w prosty i szybki sposób umożliwia użytkownikowi skontaktowanie się z jej właścicielem. Wiele stron firmowych w zakładce kontaktu podaje jedynie dane lokalizacyjne, teleadresowe oraz mailowe swojej firmy i mogłoby się wydawać, że nie ma nic złego w tej praktyce. Niestety tak nie jest. Pamiętajmy, że użytkownicy internetu mają bardzo zróżnicowane preferencje jeśli chodzi o kontakt z firmą, dlatego też powinniśmy stworzyć jak najwięcej sposobów umożliwiających ten kontakt. Jedni preferują kontakt osobisty, inni – telefoniczny. Jeszcze inni wolą skontaktować się z Tobą drogą elektroniczną, w sposób przemyślany i bez pośpiechu. Droga mailowa jest o tyle skuteczna, gdyż umożliwia kontakt użytkownika z firmą także poza godzinami jej pracy. Ale i to rozwiązanie ma swoje wady. Przede wszystkim pamiętajmy, że korzystając z poczty nasz potencjalny klient przechodzi na inny serwis internetowy. Teraz możemy tylko liczyć na to, że nie zasypią go reklamy, które skutecznie odwrócą jego uwagę od naszego serwisu.
Właśnie dlatego posiadanie formularza kontaktowego na naszej witrynie internetowej jest tak istotne. Aby stworzyć maksymalnie przyjazny dla użytkownika formularz wystarczy przestrzegać kilku zasad. Przede wszystkim należy zadbać o układ pionowy przy tworzeniu takiego formularza. Nie wymagajmy od użytkownika podawania zbyt wielu informacji o sobie – taka praktyka może go zniechęcić. Dajmy użytkownikowi wybór – zaznaczymy te pola, których wypełnienie nie jest wymagane. Warto też zrezygnować z popularnego narzędzia, które chroni przed spamem jakim jest Captcha. Ostatnie badania dowodzą, że z powodu przymusowego wprowadzenia mało czytelnych kodów współczynnik konwersji zdecydowanie spada wraz ze wzrostem poirytowania użytkownika.
W przypadku, gdy posiadasz na swojej witrynie formularz kontaktowy, zakupowy, rezerwacyjny lub zapisy do newslettera, musisz otrzymać zgodę swoich użytkowników na przetwarzanie danych osobowych, które za pomocą tych formularzy pozyskujesz (patrz punkt 8.4.). Są one powszechnie dostępne w internecie dlatego warto się z nimi zaznajomić i umieścić je na swojej stronie, aby działać zgodnie z prawem. Zgody te uzależnione są od tego, do czego zamierzasz wykorzystać dane o użytkownikach. I tak jeśli formularz ten służy Ci wyłącznie do kontaktu z klientem potrzebujesz jednej konkretnej zgody, jeśli natomiast dane te będą brały udział w procesie marketingowym lub w celu wysyłania informacji handlowej potrzebna jest inna osobna zgoda. Zgody te powszechnie uzyskuje się za pomocą chceckboxów, których zaznaczenie jest równoważne z wyrażeniem zgody na przetwarzanie naszych danych osobowych. I kolejna istotna informacja – chcecboksy nie powinny być domyślnie zaznaczone – działanie to znajduje się na pograniczu prawa i możemy, choć nie musimy, ponieść za nie konsekwencje karne. Jeśli użytkownik nie spotka chekboxów pod formularzem jest to dla niego sygnał ostrzegawczy, który zaważa na wierzytelności firmy, z usług której chciał skorzystać
Przepisy RODO regulują zarówno bezpieczeństwo przechowywania, jak i transmisje danych osobowych, dlatego jeżeli pozyskujesz za pośrednictwem swojej witryny dane osobowe użytkowników np.: formularz kontaktowy, obowiązkowo musisz posiadać certyfikat SSL. Informacja o bezpieczeństwie korzystania z witryny pojawia się w pasku przeglądarki w postaci zielonej kłódki przy protokole https. Dotychczas protokoły te widniały jako http, jednak dziś ich oznaczenie widnieje jako ikona z czerwoną kłódką, co oznacza, że strona nie spełnia wymogów RODO, a tym samym wymogów Google, jeśli chodzi o bezpieczeństwo korzystania z serwisu internetowego.
Certyfikaty SSL to bezpieczne szyfrowane połączenia z serwerem, które zaczynają również odgrywać coraz większą rolę w pozycjonowaniu witryn przez Google. W przypadku witryn, które posiadają protokół http wszystkie informacje przesyłane są do serwera przez sieć otwartym tekstem, który bardzo łatwo przechwycić. Natomiast certyfikat SSL gwarantuje bezpieczeństwo i autentyczność danych pobieranych ze strony, poprawiając komfort użytkowników, którzy z niej korzystają. Uzyskanie takiego certyfikatu jest stosunkowo proste i możliwe do przeprowadzenia praktycznie na dowolnym hostingu. Certyfikat SSL może nieznacznie wpływać na opóźnienie wczytywania się naszej witryny, jednak bezpieczeństwo jest najważniejsze. Powszechnie uważa się, że certyfikaty te przeznaczone są tylko dla największych witryn internetowych, jednak warto zadbać o bezpieczny transfer danych nawet jeśli nasza strona internetowa nie jest zbytnio rozbudowana i nie ma setek odwiedzających. Certyfikat SSL to absolutna konieczność w przypadku sklepów internetowych, które korzystają z różnorodnych formularzy i systemów płatności, po to, by użytkownicy w obawie przed podawaniem swoich danych osobowych, nie rezygnowali z jego usług. Certyfikaty te potwierdzają wiarygodność strony, a więc wiarygodność firmy, która tym samym pokazuje swoim klientom, że ich bezpieczeństwo jest dla niej bardzo ważne.
Aby uzyskać certyfikat SSL wystarczy posiadać pod konkretną domeną działającą witrynę internetową. Każda domena wymaga osobnego certyfikatu SSL (patrz punkt 7.1.). Instalację certyfikatu można przeprowadzić samemu z pozycji panelu naszego hostingu w dosłownie kilka minut. Może się jednak zdarzyć, że po uruchomieniu certyfikatu kłódka w pasku przeglądarki dalej pozostaje czerwona. Może to oznaczać, że serwer potrzebuje kilku minut, aby uruchomić algorytmy szyfrujące. Kłódka w kolorze czerwonym może również oznaczać, że nie wszystkie dane są przesyłane za pomocą szyfrowanych połączeń, dlatego należy ręcznie naprawić te błędy. Niektóre elementy mogą na przykład znajdować się na innym zewnętrznym serwerze, a proces szyfrowania połączeń obejmuje wyłącznie pliki serwera, na którym jest zainstalowany certyfikat SSL.
System CMS, czyli Content Mmanagment Sytstem, to aplikacja internetowa, która umożliwia stworzenie responsywnej i dynamicznej witryny internetowej bez posiadania wiedzy technicznej. Za pomocą tego systemu możemy organizować, modyfikować i publikować wszystkie treści (tekstowe i graficzne) znajdujące się na naszej witrynie. Przyjazny interfejs umożliwia także tworzenie całych bloków strony lub podstron poprzez klikniecie w odpowiednim miejscu. Zaplecze CMS zwane kokpitem podzielone jest na kilka zakładek, które umożliwiają łatwe poruszanie się po całej stronie – tu możemy zarówno zdefiniować ustawienia ogólne naszej witryny(np.: zdecydować, czy ma ona być typową stroną www, czy blogiem) lub zająć się personalizacją. Wszystko, co należy zrobić, aby uruchomić witrynę, to wybrać i zainstalować wybrany przez nas CMS na serwerze.
CMS-y różnią się od siebie w zależności od ich zastosowania. Możemy je zastosować do stworzenia strony wizytówki firmy, która z założenia nie powinna być często modyfikowana. Za pomocą CMS-a możemy także prowadzić blog, gdzie przedstawimy użytkownikom nasze zainteresowania i pasje. Artykuły na blogu możemy sami w dowolnym momencie modyfikować oraz administrować komentarzami pojawiającymi się pod nimi. Dzięki możliwościom CMS możemy także sprzedawać nasze produkty poprzez serwisy e-commerce, wprowadzając moduły umożliwiające płatności.
Rynek oferuję dostęp do kilkunastu CMS-ów open source, czyli bezpłatnych, z których możemy korzystać z mniejszym, bądź większym powodzeniem. Najpopularniejszym systemem zarządzania treścią (CMS), za pomocą którego możemy „postawić” stronę internetowa jest WordPress. Początkowo powstał z myślą o pisaniu blogów, jednak jego twórcy szybko dostrzegli drzemiący w nim potencjał i rozszerzyli jego funkcjonalność. Według analiz rynku aż 30% stron internetowych na świecie działa w oparciu o WordPressa, a spośród dostępnych bezpłatnych CMS-ów bezkonkurencyjnie wygrywa posiadając 50% rynku (Joomla i Drupal razem posiadają 20% rynku).
Innym bezpłatnym systemem zarządzania treścią jest Joomla, która powstała na bazie innego CMS-a, ale w momencie pojawienia się WordPressa oddała mu palmę zwycięstwa. Swoją witrynę możemy również zbudować w oparciu o Drupal. Ten CMS pierwotnie miał służyć budowie sieci społecznościowych. Jednak twórcy Drupal szybko odkryli jego możliwości i rozszerzyli zastosowanie do budowy stron, w których oddzielono szatę graficzną od treści. Jednakże, aby móc sprawnie poruszać się po jego interfejsie i wykorzystać jego potencjał trzeba posiadać podstawową wiedzę techniczną.
Najpopularniejsze CMS-y można modyfikować za pomocą bezpłatnych (z reguły) dodatków, czyli wtyczek, które wyposażają witrynę w nowe funkcjonalności. Wtyczką może być galeria zdjęć, ustawienia związane z pozycjonowaniem lub zapisy do newslettelera i wiele, wiele innych. Instalacja wtyczki jest dziecinnie prosta – wystarczy w odpowiednim do tego miejscu wpisać nazwę wtyczki i ją aktywować. Często też zdarzy się, że będziemy musieli ręcznie skonfigurować ustawienia wtyczek, w zależności od tego, co za jej pomocą chcemy osiągnąć. Pamiętajmy jednak, że wtyczki te wymagają aktualizacji, ponieważ ich twórcy cały czas pracują nad ich udoskonalaniem. Wordpress dodatkowo wspomagany jest przez Google w procesie pozycjonowana witryny. Jednakże z uwagi na fakt, że jest to CMS niezwykle popularny i darmowy a przez to dostępny dla wszystkich. Dlatego też jest częstym celem ataków hakerów, dlatego istotne jest dbanie o bezpieczeństwo witryny opartej na WordPressie. Jeżeli zdecydujemy się samodzielnie postawić naszą witrynę bez pomocy agencji interaktywnej, musimy liczyć się z faktem, że w razie jakichkolwiek problemów jesteśmy zdani wyłącznie na siebie. Co prawda CMS WordPressa przeznaczony jest dla użytkowników, którzy nie posiadają większej wiedzy technicznej, jednak przy bardzo rozbudowanych stronach bez znajomości programowania nie będziemy w stanie dostosować jej funkcjonalności do naszych potrzeb, przez co witryna nie przyniesie nam oczekiwanych korzyści.
Poprzedni wpis
Następny wpis